ธนาคารปูม้าชุมชนบ้านนาชุมเห็ด ตำบลตะเส๊ะ อำเภอหาดสำราญ จังหวัดตรัง

ธนาคารปูม้าชุมชนบ้านนาชุมเห็ด ตำบลตะเส๊ะ อำเภอหาดสำราญ จังหวัดตรัง เป็นกลุ่มอนุรักษ์ทรัพยากรสัตว์น้ำ คือ ปูม้า หรือ Blue Swimming Crab ที่มีชาวประมงพื้นบ้านเป็นสมาชิก โดยการบริหารของ ผู้ใหญ่บ้าน ชีวิน หลงกลาง

ธนาคารปูม้า คือ กระบวนการหนึ่งในการอนุรักษ์พันธุ์สัตว์น้ำ และอนุบาลสัตว์น้ำ โดยการนำแม่ปูม้า ที่มีไข่แก่ติดหน้าท้อง มาฝากไว้ในกระชังที่อยู่ในทะเลหรือในถังน้ำในโรงเรือน เมื่อแม่ปูม้าเขี่ยไข่ออกจากหน้าท้อง จึงจะนำแม่ปูม้าไปขาย ไข่ที่ถูกฟักออก ก็จะถูกปล่อยสู่ธรรมชาติ จนเติบโตเป็นปูม้าขนาดใหญ่ต่อไป ทั้งนี้ต้องอาศัยความร่วมมือของชุมชม คือชาวประมงในท้องถิ่น ช่วยกันนำเอาแม่ปูที่มีไข่นอกกระดอง ที่ยังมีชีวิตอยู่ มาบริจาคให้กับธนาคารปู เพื่อใช้ในการขยายพันธุ์ ซึ่งขั้นตอนนี้จะไม่สำเร็จเลยหากปราศจากความร่วมแรงร่วมใจของคนในพื้นที่

ทั้งนี้ ปูม้า 1 ตัว จะผลิตไข่ได้ประมาณ 1 ล้านฟอง และฟักไข่ให้ลูกปูกว่า 500,000 ตัว (50%) จากนั้นเมื่อนำกลับไปปล่อยคืนสู่ทะเล จาก 1,000 ตัว จะมีอัตราการรอดของ ลูกปูม้าเพียง 1 ตัว หรืออีกนัยหนึ่งคือ ลูกปูม้าที่ได้จากแม่ปูม้า 1 ตัว จะมีอัตรารอดเท่ากับ 500 ตัว ดังนั้น ถ้าเพิ่มประชากรปูม้า จาก 500 ตัว เป็น 1,000 ตัว

BLUE SWIMMING CRAB
Blue swimming crabs are sold as traditional hard-shell or soft- shell crabs. It is a highly- priced delicacy throughout the country.

In the past years, the production of blue swimming crabs has been steadily declining due to overexploitation and habitat losses. There is limited crab farming and culture activity due to lack of appropriate culture technology and seed supply. Hence, developing hatchery and grow-out culture technology of crabs will increase production since these species grow fast and has a high fertility rate, making this species ideal for aquaculture. This will also provide additional source of livelihood to the coastal communities.