แหล่งนก

จังหวัดตรังมีแหล่งนกที่นักดูนกรู้จักกันดี โดยเฉพาะที่เขตห้ามล่าสัตว์ป่าเกาะลิบง นับเป็นแหล่งนกอพยพจากแดนไกลแหล่งใหญ่ที่สุดในฝั่งทะเลตะวันตก นอกจากนี้ยังมีแหล่งนกประจำถิ่นอีกหลายแห่ง เช่น วังนกน้ำ อำเภอวังวิเศษ อุทยานนกน้ำคลองลำชาน สวนสมเด็จพระศรีนครินทร์หรือสวนสาธารณะทุ่งน้ำผุดของเทศบาลเมืองตรัง สระกะพังสุรินทร์ ทะเลสองห้อง ที่น้ำตกร้อยชั้นพันวังนั้นเป็นแหล่งของนกแต้วแร้วทองดำ ที่เขาหลักตำบลน้ำผุดจะมีนกเงือก ส่วนตามป่าโปร่งเชิงเขาแถบบ้านหาดเลา แหลมสอม และป่าดงใกล้เคียง จะมีเสียงเพลงเซ็งแซ่จากนกบินหลา หรือนกกางเขน และนกกรงหัวจุก หรือนกปรอด ต่อมานกเหล่านี้ถูกจับไปอยู่ในกรงตามบ้านนักนิยมทั้งในเมืองตรังและต่างจังหวัด เสียงเพลงจากนกน้อยจึงแผ่วลงทุกวัน

ในเขตห้ามล่าสัตว์ป่าเกาะลิบงที่หาดตูบตรงบริเวณหัวแหลมจุโหย จะกลายเป็นหาดเมื่อน้ำลงและแปรสภาพเป็นเกาะเมื่อน้ำขึ้น คือแหล่งชุมนุมนกอพยพจากแดนไกลที่นักดูนกเฝ้าคอยมาดูกันทุกปี นกย้ายถิ่นจะเริ่มทยอยมารวมกันตั้งแต่เดือนธันวาคม หากินอยู่สักพักหนึ่งก็ทยอยกลับไป จะหมดราวๆ เดือนเมษายนพร้อมกับที่ทะเลย่างเข้าสู่มรสุมเท่าที่พบและมีชื่อในบันทึกของนักดูนก ได้แก่ นกอีก๋อยเล็ก นกอีก๋อยใหญ่ นกหัวโตกินปู นกกินเปี้ยว นกหัวโตหลังจุดสีทอง นกหัวโตทรายเล็ก นกปากแอ่นหางดำ นกนางนวลแกลบ นกกระสาคอดำ เป็นต้น

พรุใหญ่หน้าเขาพระวิเศษ เรียกชื่อว่า วังนกน้ำ อยู่ในหมู่ที่ 6 และหมู่ที่ 17 ตำบลวังวิเศษ เต็มไปด้วยต้นเสม็ด กก ปรือ และเป็นที่อาศัยของนกเป็ดน้ำจำนวนนับพันๆ ตัว

จากพรุที่อาจมีอายุนับร้อยนับพันปี ถูกเปลี่ยนแปลงสภาพเพื่อพัฒนาเป็นแหล่งท่องเที่ยวในปี พ.ศ. 2537 จากดำริของกำนัน ผู้ใหญ่บ้าน โดยมีสำนักชลประทานที่ 12 เป็นผู้รับผิดชอบในการขุดลอกบางส่วนจนกลายเป็นบึงใหญ่ๆ 2 บึง บึงหนึ่งมีป่าพรุเป็นเกาะกลางให้เหล่านกเป็ดน้ำได้อาศัย อีกบึงหนึ่งคือบึงน้ำล้วนๆ ที่ขุดสายคลองเพิ่มเติมเพื่อให้เชื่อมต่อกับคลองชี อันเป็นคลองสายหลักเส้นเลือกของชาววังวิเศษทั้งสองบึงนี้มีถนนวนโดยรอบเชื่อมต่อกันได้

วังนกน้ำวันนี้คือมรดกธรรมชาติที่ถูกดัดแปลงให้เป็นแหล่งท่องเที่ยว เป็นที่ตั้งค่ายพักแรมของเหล่าลูกเสือ เป็นสถานที่ประลองความเร็วของฝีพาย แต่ที่ไม่เปลี่ยนแปลงคือจำนวนนกเป็ดน้ำนับฝูงได้เป็นร้อยและนับตัวได้เป็นพัน ยังคงเกาะกลุ่มอยู่กลางเกาะและบินขึ้นบินลงอย่างเป็นสุขเสรีโดยไม่มีใครกล้ามาทำร้าย เพราะกฎของหมู่บ้านมีไว้ว่า ถ้าผู้ใดทำร้ายนกจะถูกปรับตัวละห้าพัน

หน่วยงานของกรมป่าไม้ที่ตั้งอยู่ตรงหมู่ที่ 6 ตำบลช่อง อำเภอนาโยง ห่างจากตัวจังหวัดประมาณ18 กิโลเมตร ตามถนนสายเพชรเกษมช่วงตรัง-พัทลุง แยกที่บ้านถนนคดคืออุทยานนกน้ำคลองลำชาน คลองลำชานเป็นที่รวมของลำน้ำหลายสายจากเทือกเขาบรรทัด ชาวบ้านตำบลช่องและใกล้เคียงร่วมกันจัดทำทำนบกั้นน้ำเพื่อใช้ในการเกษตร ทำให้บริเวณนี้กลายเป็นแอ่งใหญ่ มีน้ำขังตลอดปี เป็นที่อาศัยทำรังของนกหลายชนิด ที่มีมากที่สุดคือเหล่านกเป็ดน้ำ

ขอขอบคุณ สำหรับที่มาของรูปภาพ : http://pet.kapook.com/photo/pet_3985.html